Czynniki wywołujące stres są bardzo różne, powszechnie przyjmuje się, że stres jest wywoływany czynnikami psychologicznymi np. trudną sytuacją życiową, wymagającą pracą. Jednak stres może wywoływać także nieprawidłowe odżywiane, brak snu, nadwrażliwości pokarmowe, kofeina, hałas, intensywny wysiłek fizyczny.
Kiedy stres staje się szkodliwy?
Stres jest fizjologiczną odpowiedzią na czynniki środowiskowe. Jednak w okresach zwiększonego poziomu stresu, organizm potrzebuje fazy regeneracji, podczas których układ neurohormonalny wraca do homeostazy. Zużyte neurohormony mogą być wtedy ponownie zsyntetyzowane i zmagazynowane w tkankach. Stres staje się przewlekły w momencie kiedy brakuje fazy regeneracji. W takiej sytuacji organizm przestaje być zdolny do syntezy odpowiednich ilości neurohormonów. Konsekwencją jest rozchwianie układ neurohormonalnego.
Jakie są konsekwencje przewlekłego stresu?
Skutki przewlekłego stresu mogą być bardzo poważne. Jednym z nich są choroby psychiczne jak depresja. Szacuje się, że z depresją żyje ponad 300 milionów ludzi na świecie, gdzie 800 000 z nich co roku umiera z powodu samobójstw. W Polsce depresja stanowi jedną z najczęstszych przyczyn zwolnień lekarskich, co kosztuje budżet Państwa najwięcej ze wszystkich chorób, na które pobierane są świadczenia z tytułu niezdolności do pracy.
Przewlekły stres to także ryzyko chorób o podłożu organicznym jak zawał mięśnia sercowego, udar niedokrwienny mózgu, nowotwory, choroby autoimmunologiczne i alergie, zespół jelita nadwrażliwego, wrzody żołądka i dwunastnicy, migrena.
Jakie są objawy przewlekłego stresu?
Badanie StressPrint jako wyznacznik zestresowania organizmu
Badanie moczu i śliny StressPrint umożliwia określenie aktualnego obciążenia organizmu stresem. W badaniu zostają oznaczone wszystkie istotne hormony stresu i neuroprzekaźniki.
Dzięki opatentowanej technologii DrySpot można w bardzo prosty sposób pobrać próbki moczu w domu. Dlatego badanie StressPrint gwarantuje uzyskanie wiarygodnych wyników. Wysuszenie próbki moczu utrwala zwykle niestabilne substancje. Otrzymujemy więc wiarygodne wyniki opisujące parametry stresu pacjenta.
Badanie śliny za pomocą Salivette® to prosta obsługa i wyniki najwyższej jakości
W badaniu StressPrint próbka śliny pobierana jest za pomocą Salivette®, co ze względu na prostą obsługę, ułatwia pacjentowi pobranie próbki w kilku punktach dnia. Chociaż kortyzol i DHEA mogą być również oznaczane z surowicy, to oznaczenie wolnego kortyzolu, z którego można odczytać poziom stresu, można przeprowadzić jedynie ze śliny.
Co po wyniku?
Na podstawie wyniku badania można odbudować równowagę neurohormonalną organizmu indywidualnie dobranym planem żywieniowym i ewentualną fitoterapią.
Dietoterapia jest najtańszą, najprostszą, naturalną metodą przywracania zdrowia i stanowi integralną, choć często pomijaną część terapii wspomagającej leczenie. Polega ona na zastosowaniu określonej diety w zależności od schorzenia i indywidualnych cech organizmu pacjenta.
Zapraszamy do Poradni Dietetycznej Erbe
Dyplomowany, doświadczony dietetyk indywidualnie dostosuje sposób odżywiania oraz zapewni długoterminową pomoc i wsparcie psycho-dietetyczne.
Kto powinien wykonać badanie StressPrint?
- Osoby poddane przewlekłemu stresowi psychologicznemu np. pracownicy korporacji, służby zdrowia, pracownicy zmianowi, , policjanci, strażacy, ochroniarze
- Osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne i neurologiczne: depresja, przewlekłe zmęczenie, nerwice, lęki, ADHD, choroba Parkinsona, schizofrenia, autyzm, problemy z koncentracją, bezsenność,
- Osoby uprawiające wyczynowo sport
- Osoby z zaburzeniami hormonalnymi np. zespołem napięcia przedmiesiączkowego, zespołem policystycznych jajników
- Osoby z zaburzeniami libido
- Osoby z fibromialgią i nadwrażliwe na ból
- Osoby cierpiące na przewlekłe bóle głowy i migreny
- Osoby cierpiące na choroby autoimmunologiczne np. choroba Hashimoto, cukrzyca typu 1
- Osoby z nadwrażliwościami pokarmowymi
- Osoby z problemami żołądkowo-jelitowymi np. IBS, wrzody żołądka i dwunastnicy, choroby zapalne jelit
- Osoby z kołataniem serca, drżeniem rąk i ciągłym niepokojem
- Osoby z problemami skórnymi skórne np. trądzikiem, AZS
- Osoby cierpiące na częste infekcje wirusowe i bakteryjne np. opryszczka, angina
- Osoby z zaburzeniami metabolicznymi np. otyłością, insulinoopornością, cukrzycą typu 2
Jakie neurohormony są oznaczane w badaniu StressPrint?
w badaniu oznaczane jest 8 neurohormonów.
Z moczu: serotonina, dopamina, adrenalina, noradrenalina, glutaminian i GABA
Ze śliny: kortyzol (w trzech punktach) i DHEA (w dwóch punktach)
Kortyzol – hormon stresu i aktywności
Kortyzol jest produkowany przez nadnercza i odpowiada za adaptację organizmu do czynników wywołujących stres. Ważną funkcją kortyzolu jest aktywacja metabolizmu mająca na celu mobilizację rezerw energetycznych. Podnosi on poziom glukozy we krwi poprzez stymulację procesu glukoneogenezy, a poprzez zwiększenie tempa lipolizy, podnosi również poziom trójglicerydów. Stymuluje on również rozpad białek z włókien mięśniowych. Jeżeli uwolniona w ten sposób energia nie zostanie spożytkowana, zostanie zmagazynowana jako tłuszcz w okolicach brzucha i szyi.
- Objawy niedoboru kortyzolu:
-
- Problemy z koncentracją
- Brak energii
- Choroba Addisona
- Pasywność i apatia
- Trudności z porannym wstawaniem i dobudzeniem się
- Ciągłe zmęczenie, pomimo odpowiedniej ilości snu
- Zapominalstwo
- Apetyt na słodycze
- Upośledzona umiejętności radzenia sobie ze stresem
- Objawy nadmiaru kortyzolu:
-
- Napięcie
- Nadciśnienie
- Zwiększony poziom cholesterolu
- Podatność na zakażenia
- Problemy ze snem
- Zaburzenie metaboliczne i problemy z masą ciała
- Zwiększona ilość brzusznej tkanki tłuszczowej
- Choroba Cushinga
Dehydroepiandrosteron (DHEA) – hormon młodości
DHEA jest również nazywany „hormonem młodości” i powstaje z cholesterolu, głównie w korze nadnerczy. DHEA jest bezpośrednim antidotum na kortyzol, równoważy reakcję stresową wywołaną kortyzolem, tym samym pomaga radzić sobie ze stresem.
- Objawy niedoboru DHEA:
-
- Depresja
- Niepożądane objawy związane z menopauzą
- Niedobór hormonów płciowych
- Trudności z nauką
- Obniżenie odporności
- Zapominalstwo
- Upośledzona umiejętność radzenia sobie ze stresem
- Wzmocnienie efektu działania kortyzolu
- Objawy nadmiaru DHEA:
-
- Brak negatywnych objawów, jednak nadmiar może wskazywać na dysfunkcje nadnerczy)
- DHEA może być podwyższone w zespole policystycznych jajników
Serotonina – hormon szczęścia
Serotonina, nazwana również hormonem szczęścia, jest ważną substancją przekaźnikową w mózgu, produkowaną przez ośrodkowy układ nerwowy oraz śluzówkę jelit
- Objawy niedoboru serotoniny:
-
- Stany lękowe
- Brak energii
- Depresja
- Zwiększona wrażliwość na ból
- Wyczerpanie
- Zaburzenia odżywiania
- Wzrostem masy ciała
- Fibromialgia
- Problemy z koncentracją
- Migreny
- Problemy ze snem
- Niepokój/nerwowość
- Problemy z trawieniem
- Objawy nadmiaru serotoniny:
-
- Występują bardzo rzadki
Dopamina – hormon motywacji i koncentracji
Dopamina działa głównie pobudzająco. Jest kluczowa dla koordynacji, funkcji ruchowych, pamięci, uczenia się, koncentracji, jak również sprawności umysłowej. Współdziałając z serotoniną, dopamina poprawia nastrój, reguluje układ nagrody, a tym samym zapał i motywację.
- Objawy niedoboru dopaminy:
-
- Brak zapału
- Zaburzenia czynności ruchowych
- Depresja
- Zaburzenia odżywiania (napady wilczego głodu)
- Problemy z koncentracją
- Choroba Parkinsona
- Utrata motywacji
- Osłabienie mięśni
- Uzależnienia
- Zmęczenie w ciągu dnia
- Zapominalstwo
- Obniżone libido
- ADHD
- Objawy nadmiaru dopaminy:
-
- Problemy z koncentracją
- Choroby psychiczne np. schizofrenia
- Niepokój
- Problemy ze snem
- Zmęczenie w ciągu dnia
- Niemożność regeneracji
- Niestrawność
Adrenalina – hormon wydolności i stresu
Główną funkcją adrenaliny jest bardzo szybkie doprowadzenie organizmu do stanu, w którym jest on gotowy do działania na najwyższych obrotach. Rozszerza oskrzela i zwiększa objętość oddechową. Ciśnienie krwi, jak również częstość skurczów serca rośnie. W ten sposób do organizmu dostaje się więcej tlenu, co zwiększa uwagę i ogólną aktywność umysłową oraz motywację. Dodatkowo zwiększona lipoliza i glukoneogeneza podnosi poziom glukozy we krwi, zapewniając tym samym szybki dostęp do dużej ilości energii mięśniom i mózgowi.
Z drugiej strony hamuje wydzielanie insuliny, trawienie oraz libido. Bardzo często nazywany jest on hormonem 3 x F (z ang. fright, fight, flight), czyli hormonu strachu, walki, ucieczki.
- Objawy niedoboru adrenaliny:
-
- Brak zapału
- Niedociśnienie
- Problemy z koncentracją
- Zmęczenie z silną potrzebą snu
- Stany depresyjne
- Problemy z utratą masy ciała
- Tachykardia
- Objawy nadmiaru adrenaliny:
-
- Lęki
- Problemy ze snem
- Niepokój
Noradrenalina – kontroluje sprawność umysłową
Noradrenalina podnosi ciśnienie krwi, poziom uwagi, czujność, koncentrację, chęć do działania, motywację oraz poprawia funkcje ruchowe. Bierze również udział w regulowaniu wydzielania wielu hormonów. Samo działanie noradrenaliny jest podobne, choć mniej intensywne do działania adrenaliny.
- Objawy niedoboru noradrenaliny:
-
- Brak zapału
- Brak energii
- Zwiększona wrażliwość na ból
- Problemy z koncentracją
- Stany depresyjne
- Objawy nadmiaru noradrenaliny:
-
- Objawy lękowe
- Nadciśnienie
- Nadmierna aktywność
- Zespoły maniakalne
Kwas gamma-aminomasłowy (GABA) – naturalny środek uspakajający
Rola GABA w sytuacjach stresowych jest bardzo ważna, ponieważ wpływa on na ilości hormonów stresu i jest wydzielany w celu wyciszenia organizmu. GABA jest związkiem bardzo istotnym dla pamięci i uczenia się. Zapobiega nadmiernemu obciążeniu sensorycznemu, wykazuje działanie znoszące lęki, relaksujące, wzmacniające sen, redukujące ból, przeciwskurczowo i stabilizujące ciśnienie krwi.
- Objawy niedoboru GABA:
-
- Lęki
- Nadciśnienie tętnicze
- Przewlekły ból
- Depresja
- Padaczka
- Zmniejszone łaknienie i problemy trawienne
- Kołatanie serca
- Napięcie mięśni
- Nocne poty
- Zespół napięcia przedmiesiączkowego
- Drętwienie
- Dzwonienie w uszach
- Problemy ze snem i chrapanie
- Zapominalstwo i problemy z uczeniem
- Agresja i wybuchowość
- Objawy nadmiaru GABA:
-
- Przewlekłe zmęczenie
- Zwiększenie apetytu i tendencje do przejadania się
Glutaminian – naturalna substancja pobudzająca
Glutaminian wytwarzany jest w ośrodkowym układzie nerwowym i jest neuroprzekaźnikiem pobudzającym. Pełni on wiele ważnych dla mózgu funkcji m. in. uczeniu się i zapamiętywaniu, kontrolowaniu ruchów, umiejętności postrzegania środowiska i adaptowania się do niego. Razem z GABA reguluje apetyt.
- Objawy niedoboru glutaminianu:
-
- Zmęczenie i wyczerpanie
- Schizofrenia
- Zaburzenia percepcji
- Objawy nadmiaru glutaminianu:
-
- Lęki
- Zanik komórek mózgowych
- Padaczka
- Nadmierna aktywność
- Skurcze mięśni
- Choroba Parkinsona i inne choroby związane z demencją