Nie mam wątpliwości co do tego, że zielone warzywa liściaste zawierają cenne witaminy i minerały. Zdrowe, zielone koktajle stosowane w dłuższym okresie czasu mogą okazać się bardzo szkodliwe A wszystkiemu winne są występujące w nich szczawiany i nasze jelita. Poniżej przedstawię kilka faktów i informacji, które to potwierdzają.
Surowe zielone warzywa liściaste zawierają dużo szczawianów
Osoby pijące zielone koktajle, początkowo prawdopodobnie poczują się świetnie po wprowadzeniu zielonych koktajli, szczególnie jeśli wyjdą z wysoce przetworzonej diety ubogiej w składniki odżywcze. Warzywa używane w zielonych koktajlach są prawie bez wyjątku pokarmami szczawianowymi. Dieta szczawianowa może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, szczególnie jeśli jesteś jednym z 20% ludzi (1 na 5), którzy mają genetyczną tendencję do produkcji szczawianów lub cierpisz na candidę lub inne grzybice. W takich przypadkach detoks koktajlowy może zadać druzgocący cios dla zdrowia.
Szczawiany to wysoce reaktywne cząsteczki, które występują jako ostre kryształy lub struktury krystaliczne o postrzępionych krawędziach. Ta specyficzna ich budowa powoduje ból, podrażnienie i udrękę. Szczawiany mogą wiązać się z niektórymi minerałami; szczególnie z wapniem i magnezem, a także żelazem i miedzią. Posiadanie wysokiego poziomu szczawianów w organizmie może być problematyczne a brak rozważności w spożywaniu szczawianów, w tym zielonych koktajli, może utrudnić skuteczność nawet najlepszego protokołu dietoterapii. Wysoki poziom szczawianu w organizmie (hiperoksaluria) może być czynnikiem w wielu przewlekłych stanach; w tym problemy trawienne, zaburzenia autoimmunologiczne i stany neurologiczne. Szczawiany wpływają na funkcję mitochondriów i mogą powodować stany zapalne; w ten sposób wpływając na każdy system/ścieżkę w organizmie
Nadwrażliwość na szczawiany
Szczawiany mogą być zdeponowane prawie wszędzie w ciele i wszędzie tam, gdzie są, odpowiedzią jest ból lub coś gorszego. Gdy kryształki kamieni szczawianowych mające kształt gwiazdy wychodzą z nerki, powodują ucisk i silny ból w pęcherzu moczowym i cewce moczowej.
Wiele badań potwierdza, że kamienie szczawianowe mogą pojawiać się w dowolnej tkance ciała, w tym w mózgu, tarczycy a nawet w sercu. Częstym miejscem obecności szczawianów są mięśnie szkieletowe, które powodują ból nawet przy normalnym ruchu i powodują, że ćwiczenia są prawie niemożliwe. Istnieje przekonanie, że toksyczność szczawianowa jest czynnikiem w fibromialgii, której ból może całkowicie zrujnować życie człowieka.
Nadwrażliwość na szczawiany należy podejrzewać, jeśli wystąpi którykolwiek z poniższych objawów:
•choroby tarczycy, takie jak niedoczynność, Hashimoto lub Graves)
•ból stawów
• ból w ciele, często migrujący tj w fibromialgii
• pieczenie przy oddawaniu moczu
• pieczenie przy wypróżnianiu
• Pieczenie stóp
• Gazy, wzdęcia
• nieszczelne jelito
• IBD
• niestabilny poziom cukru
• depresja, wyczerpanie, migreny, mgła mózgowa
• kamienie nerkowe
• Wulwodynia i vestibulodynia – ból podczas stosunku
• choroby związane z grzybicami tj grzybica paznokci, łupież i wiele innych
• Astma
Ponadto pewne badanie powiązało nadmierne gromadzenie się szczawianu z rakiem piersi!
Gdy szczawiany dostaną się do komórek, gdzie może zakłócić funkcję mitochondriów; może powodować różnego rodzaju zaburzenia ogólnoustrojowe.
Pokarmy zawierające szczawiany
Kwas szczawianowy uznany jest za substancję anty-odżywczą. Nie jest to jednak wynik samej zawartości tego związku w produktach spożywczych, lecz jego stosunkowi molowemu do składników, z którymi tworzy nierozpuszczalne kompleksy (w tym przypadku chodzi o wapń).
Produkty, które zawierają kwas szczawianowy możemy podzielić na 3 grupy:
1. Produkty wysoko-szczawianowe:
kakao, czarna herbata, figi, skórka od cytryny, zielone jabłka, czarne winogrona, mandarynki, kiwi, truskawki, owoce leśne, czereśnie, owies, quinoa, pszenica, proso, fasola, orzeszki ziemne, suszone owoce, seler, zielona papryka, ziemniaki żółte w środku, dynia, burak, szpinak, jarmuż, pietruszka nać, mleko krowie.
2. Produkty o średniej zawartości szczawianów:
białe ziemniaki, marchewka, por, karczoch, bob, groch włoski, pomidory, cebula, pomarańcze, ananas.
3. Produkty nisko-szczawianowe:
woda, zielona herbata, soki owocowe, oliwy, jabłka golden delicious lub czerwone red delicious, melony, białe winogrona, mango, papaja, miód, biały ryż, kukurydza, kokos, soczewica, mięso, ryby, jajka, ogórki bez skóry, kalafior, sałata, zielony groszek, czerwona papryka, rzepa, rzodkiewki, grzyby, pieczarki.
Dieta nisko-szczawianowa
Jak widać na ławie oskarżonych dostarczycieli szczawianów obok szpinaku znajdują się produkty najczęściej występujące w zielonych koktajlach i w codziennej diecie w ogóle.
Chociaż najlepiej byłoby ograniczyć wszystkie pokarmy zawierające szczawiany, zatrzymanie ich wszystkich na raz nie jest ani idealne ani realistyczne. Nie sprawi też, że dana osoba poczuje się dobrze. Gdy przestaniesz jeść szczawiany, twoje ciało przejdzie detoksykacje, podczas której zbyt wiele szczawianów opuszczając twój organizm naraz może powodować nieprzyjemne objawy. Pozwól organizmowi dostosować się, przejdź do pokarmów o niskiej zawartości szczawianów (mniej niż 40 mg szczawianów dziennie). Jeśli objawy powrócą, ważne jest, aby natychmiast zmniejszyć spożycie szczawianów, aby uniknąć możliwego tworzenia się kamieni.
Po pewnym czasie, jeśli już zdecydujesz się na produkty z pierwszej grupy, jeżeli spożywane są samodzielnie, powinny być ograniczone. Można także spożywać je z dodatkowym wapniem (np. kawa + mleko, szpinak + tofu). Jeżeli nie są spożywane z dodatkowym wapniem, zaleca się spożywać produkty bogate w wapń w innych posiłkach, tak aby tego pierwiastka nie zabrakło w diecie.
Jak zapewnić odpowiednią podaż wapnia w diecie bezmlecznej?
Wpływ gotowania na szczawiany
W niektórych badaniach wynika, że gotowanie ma stosunkowo mały wpływ na ilość szczawianów w żywności. Regularne badania chemiczne żywności nie wykazały statystycznie istotnego obniżenia zawartości szczawianów w wyniku blanszowania, lub gotowania zielonych warzyw liściastych. Obniżenie zawartości szczawianów poprzez gotowanie wynosi w granicach 5-15% i dlatego, nie warto z tego powodu podgrzewać, nie mówiąc już o przywieraniu jedzenia, bo utracimy o wiele więcej ważnych składników, takich jak witaminy i minerały.
Według starej szkoły dietetycznej stwierdza się, że zawartość kwasu szczawianowego obniża się wraz z procesem obróbki termicznej (podczas gotowania w wodzie redukcja może dojść nawet do 50%).
Jak widać nauka zmienia się wraz z modami…. Dla bezpieczeństwa zalecam spożywać produkty wysoko-szczawianowe po obróbce termicznej.
Inne sposoby wspierania diety nisko-szczawianowej
- Pij dużo płynów, głównie wody, ponieważ pomoże to zapobiegać kamieniom nerkowym. Woda pomoże rozcieńczyć substancje znajdujące się w moczu, a zatem pomoże zapobiegać kamieniom. Dodanie plasterka cytryny do wody nie tylko nada jej smak, ale także może pomóc powstrzymać tworzenie się kamieni.
- .Zmniejsz spożycie sodu do 2-3 mg dziennie. Redukując sól, zmniejszasz ryzyko powstawania kamieni. Kiedy spożywamy zbyt dużo sodu czyli soli, nerki zaczynają wydalać nadmiar wapnia z moczem; następnie wapń łączy się ze szczawianami i tworzą się kamienie. Przetworzona żywność zawiera duże ilości sodu i należy jej również unikać. Jeśli masz wrażliwość na szczawiany, możesz być bardziej narażony na kamienie nerkowe.
- Nadmiar białka w diecie może również przyczyniać się do powstawania kamieni nerkowych. Porcja białka zwierzęcego w ilości 85g (lub wielkości dłoni) 2 razy dziennie jest idealna. Nadmiar białka zwierzęcego może wytworzyć w organizmie więcej kwasu moczowego, co może prowadzić do powstawania kamieni nerkowych. Nadmiar białka zwierzęcego obniża również poziom cytrynianów we krwi, a cytryniany blokują tworzenie się kamieni (jak wspomniano powyżej w odniesieniu do cytryny w wodzie
- Zastosuj probiotykoterapię i żywność prebiotyczną
- Cytrynian magnezu w dawce 500mg/dzień w wielu przypadkach może okazać się zbawienny w ograniczeniu a nawet zastopowania bólu .
Przyczyny nadwrażliwości na szczawiany
Potencjalne przyczyny nadwrażliwości na szczawiany wynikają z nieprawidłowego rozkładu szczawianów w organizmie, który może być spowodowany różnymi czynnikami, takimi jak: rzadka choroba genetyczna, wszelkie problemy wpływające na jelito cienkie, takie jak przerost bakteryjny jelita cienkiego (SIBO), operacja żołądka, choroba Leśniowskiego-Crohna lub zespół krótkiego jelita i dysbioza, które mogą wynikać z wcześniejszego stosowania antybiotyków. Osoby o niskim spożyciu wapnia (takie jak osoby stosujące dietę bezmleczną, która w innym przypadku jest korzystna w przypadku Hashimoto) mogą zauważyć, że problemy związane ze szczawianami są zaostrzone
Niedobory i endogenna produkcja szczawianów
Zdolność każdej osoby do przetwarzania szczawianów jest różna, w zależności od pewnych niedoborów, ścieżek biochemicznych, metabolicznych lub różnic genetycznych. Niektóre niedobory, w tym niedobór witaminy B6 i B1, mogą powodować, że organizm wytwarza szczawiany (endogennie) w problematycznych ilościach. Inne niedobory, takie jak niedobór witaminy A, mogą powodować wchłanianie przez organizm nadmiaru szczawianów przez jelita. Co więcej, biochemia naszego organizmu może przekształcić pewne substancje w szczawiany. Do takich substancji należą m.in. suplementy takie jak Witamina C czyli kwas askorbinowy lub aminokwas glicyna (kluczowy składnik bulionu kostnego, odżywek kolagenowych). Niektórzy stosując wysokie dawki mogą nieświadomie doprowadzić różnego rodzaju komplikacji zdrowotnych. Cukier fruktozowo-glukozowy, ksylitol i inne cukry alkoholowe mogą również przekształcać się w szczawiany. Niektóre suplementy, a także dieta zbyt bogata w mięso, mogą stanowić problem dla niektórych osób.
Witamina C: więcej nie znaczy lepiej! Czyli o ryzyku nadmiernej suplementacji
Kiedy jelita chorują
Zdrowie jelit i mikrobiomu wpływają na to, czy dana osoba ma problem ze szczawianami. Szczawiany mogą stanowić problem, gdy: jelito jest w stanie zapalnym i nadmiernie przepuszczalne (tj. nieszczelne jelito), tłuszcz nie jest trawiony i występuje złe wchłanianie tłuszczu lub gdy nie ma wystarczającej liczby dobrych bakterii (szczególnie niektórych form), aby rozłożyć szczawiany. Rozwój problemów ze szczawianami jest bardziej prawdopodobny, jeśli w jelitach nie ma wystarczającej ilości minerałów do związania szczawianów.
Bakterie jelitowe Oxalobacter Formigenes
Nieszczelne jelita i mało pożyteczne bakterie mogą przyczynić się do problemów ze szczawianami. Oxalobacter formigenes to szczep pożytecznych bakterii, które rozkładają szczawian. Niestety, nawet jedna lub kilka serii antybiotyków może zniszczyć oxalobacter formigenes na miesiące, jeśli nie w nieskończoność. Niektóre probiotyki rozkładają szczawiany. Jeśli w przeszłości stosowałaś antybiotyki, które negatywnie wpływają na mikrobiom, należy popracować nad korektą równowagi flory, a także być bardzo wyczulonym w przypadku jakichkolwiek obaw związanych ze szczawianami.
Zaburzenia wchłaniania tłuszczu
Liczy się nadmiar niestrawionych związków tłuszczowych. Dodatkowy tłuszcz w jelitach może wiązać się z wapniem, co sprawia, że wapń jest niedostępny do wiązania szczawianu, powodując wchłanianie wolnego szczawianu do organizmu. Przy optymalnym zdrowiu, dobrym trawieniu i przyjmowaniu minerałów wapń byłby dostępny do wiązania się ze szczawianem; jednak, gdy występuje nadmiar tłuszczu w diecie, wapń wiąże się z tłuszczem, umożliwiając szczawianom swobodny dostęp do krwioobiegu i do komórek. Dla osób z problemami ze szczawianami ważne jest, aby wiedzieć, czy w grę wchodzi zespół złego wchłaniania tłuszczu.
Analiza flory jelitowej z kału może pomóc w ustaleniu, czy w grę wchodzi nieprawidłowe wchłanianie tłuszczu. Niektórzy klienci/pacjenci mogą również wykazywać objawy problemów z trawieniem tłuszczu, takie jak pływające lub tłuste stolce. W problemach jelitowych gastroenterolodzy często widzą oznaki złego wchłaniania tłuszczu. Po ustaleniu, że tłuszcz nie jest trawiony i wchłaniany, dana osoba może potrzebować ograniczenia spożycia tłuszczu w swojej diecie, aby uniknąć dalszych komplikacji związanych z problemami ze szczawianami, szczególnie w krótkiej perspektywie, ponieważ działają one na trawienie za pomocą enzymów trawiennych, wspierając produkcję żółci lub w inny sposób
Podsumowanie
Podobnie jak w przypadku wszystkich modnych diet tak i dieta detoks oparta na zielonych koktajlach to kolejna moda, która wydaje się niezbyt sensowną w kontekście ostatnio popularnych schorzeń dotykających nas w różnym wieku. Spożywanie zielonych koktajli w żaden sposób nie przyczyniłoby się do poprawy zdrowia w takich sytuacjach. Biorąc pod uwagę, że większość ludzi cierpi obecnie na zaburzenia równowagi flory jelitowej problemy z grzybicami spowodowanymi stosowaniem antybiotyków i leków na receptę oraz spożyciem przetworzonej żywności, to dieta wysoko- szczawianowa, która obejmuje zielone koktajle, jest nierozsądną praktyką dla praktycznie każdego.
Dietoterapia jest najtańszą, najprostszą, naturalną metodą przywracania zdrowia i stanowi integralną, choć często pomijaną część terapii wspomagającej leczenie. Polega ona na zastosowaniu określonej diety w zależności od schorzenia i indywidualnych cech organizmu pacjenta.
W procesie leczenia dietą oczyszcza się organizm z wieloletnich złogów, wpływając na usprawnienie pracy układu pokarmowego, zwiększenie przyswajalności substancji odżywczych . Dzięki czemu organizm w naturalny sposób powraca do prawidłowej wagi ciała, przedłuża młodość, wpływając pozytywnie zarówno na wygląd jak i na samopoczucie oraz psychikę człowieka, a w różnych dolegliwościach zdrowotnych, przyspiesza powrót do zdrowia.
Dyplomowany, doświadczony dietetyk indywidualnie dostosuje sposób odżywiania oraz zapewni długoterminową pomoc i wsparcie psychodietetyczne.