
fot. Agnieszka Haszczynska erbe.waw.pl
Na temat wartości odżywczej grzybów można przeczytać różne opinie. Począwszy od tego, że są ciężkostrawne i nie posiadają żadnych wartości odżywczych, kończąc na tym, iż określane są mianem „leśnego mięsa”. Na szczęście grzyby powróciły do łask w medycynie, dietetyce i fitoterapii. Co takiego kurki w sobie mają, że je wszyscy uwielbiają? Dlaczego warto je jeść podczas odchudzania? I na inne pytania postaram się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Wraz z początkiem lipca i sprzyjającą pogodą – ciepłem, słońcem i wilgocią – rozpoczyna się także sezon na kurki.
To są moje ulubione grzyby! Gdy tylko się pojawią kupuje je co najmniej raz w tygodniu. Natomiast w sierpniu, u moich wspaniałych przyjaciół na Mazurach kurkowa uczta odbywa się niemal codziennie. Tam o ile pogoda pozwoli codziennie zbieramy kurki na późno śniadaniową jajecznicę ( i nie tylko) popijaną czasami kieliszkiem chłodzącego Prosecco 🙂 . Pewnego roku zdołałam nawet zebrać pełen koszyczek kurek! Co w lesie ( nie w hodowli kurek) wcale nie jest łatwe.
Większość z nas ceni kurki głównie za ich smak i aromat. Ale okazuje się, że poza walorami kulinarnymi to niezwykle panaceum dla zdrowia i bogate źródło witamin i minerałów oraz innych fito związków.
Kurka, inaczej pieprznik jadalny, nazywany również liszką, stągiewką jadalną albo lisicą. Jest to znany i ceniony gatunek grzybów występujący niemal w całej Europie oraz na innych kontynentach strefy umiarkowanej, a także w Australii. Już od czasów starożytnych kurki wykorzystywane były w medycynie ludowej w roli środka polepszającego pracę wzroku i wątroby. Grzyb ten łagodził również zapalenie spojówek oraz zwiększał odporność organizmu.
10 kluczowych właściwości zdrowotnych kurek
1. Przyjaciel dla mózgu
Grzyby nie bez powodu określane są mianem „leśnego mięsa” , bowiem ich sucha masa zawiera porównywalne z mięsem ilości białka i żelaza , których ilości zależą od wieku i gatunku grzyba.
Żelazo jest jednym z niezbędnych składników mineralnych koniecznych do prawidłowego rozwoju mózgu. Jedna filiżanka kurek zawiera około 1,87 mg żelaza, co stanowi 23,4% zalecanej ilości dziennej. Ponieważ dostarczanie tlenu we krwi jest wspomagane przez żelazo, a mózg wykorzystuje około 20% tlenu z krwi, żelazo jest bezpośrednio związane z zdrowiem mózgu i jego funkcjonowaniem. Podobnie właściwe krążenie krwi w mózgu pomaga pobudzać aktywność poznawczą i przyczynia się do tworzenia nowych połączeń neuronowych, zapobiegając zaburzeniom poznawczym, takim jak demencja i choroba Alzheimera. Dlatego odpowiednie spożycie żelaza w diecie i jego właściwy metabolizm są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania mózgu.
2. Prawidłowe funkcjonowanie organizmu
Miedź obecna w kurkach jest jednym z bardzo istotnych minerałów regulujących aktywność wielu enzymów uczestniczących w procesach warunkujących życie. Jedna filiżanka kurek zawiera ilość miedzi zapewniającą 23 % dziennego zapotrzebowania. Miedź Jest niezbędnym kofaktorem dla wielu enzymów, zawierających ten pierwiastek, które uczestniczą w następujących procesach: metabolizm żelaza, wytwarzanie energii komórkowej, detoksykacja wolnych rodników, zaraz tworzenie tkanki łącznej (kolagen), katecholamin i melaniny. Niedobór miedzi w diecie prowadzi do zaburzeń neurologicznych (brak koncentracji, opóźniony rozwój psychiczny, zaburzenia pamięci) a także problemów ze wzrostem włosów, paznokci, zaburzeń hematologicznych i metabolicznych (hipercholesterolemia). Niedobór może być powodem spadku odporności na infekcje, zmian zwyrodnieniowych stawów i kości oraz spadku elastyczności skóry
Dlatego ważne jest, aby ten składnik mineralny występował w zindywidualizowanej diecie koniecznej dla prawidłowego rozwoju organizmu.
3. Zmniejszone ryzyko cukrzycy typu II
Jak wszyscy wiemy, cukrzyca typu 2 może prowadzić do przytłaczających długotrwałych problemów, takich jak uszkodzenie nerwów, uszkodzenie oczu, utrata wzroku, choroby serca i niewydolność nerek. Kurka jest jedną z najlepszych możliwości wśród roślin uzyskania wystarczającej ilości witaminy D, która jest niezbędna w leczeniu cukrzycy typu 2. Obecne badania wskazują, że witamina D może odgrywać główną rolę w zmniejszaniu ryzyka cukrzycy typu 2, zwłaszcza u osób narażonych na zwiększone ryzyko tej śmiertelnej choroby.
Kilka badań wykazało poprawę wrażliwości na insulinę, funkcję komórek beta i stan zapalny całego ciała przy właściwym poziomie witaminy D. Jedna filiżanka kurek składa się z 3 μg witaminy D2, co stanowi 20% dziennego zapotrzebowania na witaminę D. Badania wykazały również, że suszenie grzybów na słońcu zwiększa ilość witaminy D kilkakrotnie. Pamiętaj aby uniknąć cukrzycy typu 2 należy włączyć grzyby do swojej diety .
4. Zdrowa skóra
Kurki to jedno z lepszych źródeł witaminy B3, która zalecana jest jako naturalne sposób na zachowanie zdrowej skóry oraz w walce z trądzikiem. Niacyna pomaga zmniejszyć stan zapalny skóry, podrażnienia, zaczerwienienia Kurki, pieczarki i inne grzyby należą do żywności bogatej w witaminę B3 oraz inne witaminy z grupy B dlatego włączenie ich do normalnej diety pozwala pozbyć się problemów ze skórą.
5. Redukcja stresu
Witamina B5 to jedna z najważniejszych witamin występujących w kurkach i jest ona niezbędne do redukcji stresu i innych poważnych problemów psychicznych, takich jak lęk i depresja. Dokonuje tego poprzez regulowanie hormonów glikokortykotropowych oraz płciowych, których nierównowaga w organizmie ma istotny wpływ na takie stany psychiczne. Jedna filiżanka kurek zawiera 0,58 mg witaminy B5, co stanowi 12 % dziennego zapotrzebowania.
6. Walka z migreną
Dorośli i dzieci, które nie mają wystarczającej ilości witaminy B2 ryboflawiny mają tendencję do powtarzających się bólów głowy, a nawet migreny. Ryboflawina jest jednym z najważniejszych witamin, które można uzyskać przez regularne spożycie grzybów. Gdy tylko osoba uzyska wystarczającą ilość ryboflawiny, liczba bólów głowy zmniejsza się. W badaniu naukowym przeprowadzonym u 55 pacjentów wykazano , że osoby biorące 200-400 mg ryboflawiny miały znacznie mniej migren i bólów głowy w porównaniu do pacjentów otrzymujących placebo. Regularne spożywanie tego grzyba zmniejsza zarówno częstotliwość jak i intensywność bólów głowy.
7. Zwiększona masa mięśniowa
Kilogram grzybów = pół kilograma mięsa
Wszyscy wiemy, że spożycie wystarczającej ilości białka jest niezbędne do budowy i utrzymania zdrowej masy mięśniowej, a także wspierania więzadeł, ścięgien i innych tkanek ciała. Gdy w Twojej dieta brakuje odpowiednie ilości aminokwasów lub ich metabolizm jest zaburzony może nastąpić zanik masy mięśniowej . Wówczas twoje włókna mięśniowe zostają rozbite, aby zaspokoić potrzeby energetyczne organizmu.
Kurka zawiera duże ilości wysoko przyswajalnego białka, bo aż do 20%, które jest niezbędne szczególnie po wysiłku fizycznym, ponieważ aktywność fizyczna w sposób ciągły uszkadza tkanki mięśniowe, a dzięki niemu mogą one się naprawiać i wzrastać. Dlatego aby ta regeneracja przebiegała skutecznie należy dodać do diety produkty bogate w białko, takie jak kurki, pieczarki czy inne grzyby. Chociaż samo białko nie poprawia wydolności sportowej, badania wykazują, że spożywanie białka przed a szczególnie po wysiłku pomaga zwiększyć odbudowę i tworzenie masy mięśniowej jak również zmniejsza bólu mięśni.
8. Łagodzenie objawów menopauzy oraz syndromu PMS
Wiele kobiet cierpi na zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) . Jest to jedno z istotnych problemów, które mają miejsce u większości kobiet na świecie. Mangan może być użyteczny w zmniejszeniu pojawiających się co miesiąc objawów takich jak huśtawka nastrojów, depresja, bóle głowy i drażliwość. Kobiety cierpiące na ciężkie objawy PMS ale również w okresie menopauzy zaleca się spożywanie żywności bogatej w mangan, takiej jak kurki, pieczarki. Jedna filiżanka tych grzybów zawiera 0,154 mg manganu, co stanowi 7 % zalecanej dawki dziennej.
9. Kuracja przeciw bakteriom, wirusom i pasożytom
Kurki nigdy nie są robaczywe – dlaczego? Otóż, grzyby te posiadają w swym składzie hitinmannozę, czyli substancję, która zwalcza wszystkie robaki . Substancja ta potrafi uszkodzić także jajeczka pasożytów. Oprócz tejże substancji, w składzie kurek obecny jest również kwas trametonolinowy, stosowany w leczeniu wirusowych zapaleń nowotworów i wątroby. Z tych powodów robaki nie tykają kurek. Mało tego – od czasów starożytnych są niezawodnym specyfikiem w walce przeciwko robakom ludzkim.
Zdaniem badaczy kurki mają właściwości antybakteryjne przeciwko Bacillus cereus (zatrucia pokarmowe), czy Staphylococcus. aureus (gronkowiec złocisty).
Uwaga! Hitinmannoza i kwas trametonolinowy (główni „zabójcy” robaków ludzkich) są bardzo wrażliwe na obróbkę termiczną (temperaturę powyżej 55 stopni), jak również na sól spożywczą, a więc kiedy przyrządzamy smaczne potrawy z kurek, trzeba wiedzieć, że korzystamy wtedy tylko z makro i mikroelementów, aminokwasów, witamin w nich zawartych. Natomiast, jeśli chcemy wykorzystać właściwości kurek, jako środka przeciwko robakom ludzkim, wirusom, grzybom to powinniśmy przyrządzić je w sposób następujący:
Suszyć kurki na słońcu od 3 do 5 dni, dopóki nie zrobią się ciemne – wysuszone „na wiór” (na noc chowając do domu). Można również suszyć je w piekarniku lub suszarkach ale w temperaturze do 50 stopni. Po wysuszeniu zmielić w młynku i przechowywać w szczelnie zamkniętym, szklanym pojemniku, w ciemnym miejscu. Stosować jako posypkę np. na kanapkę.
10. Utrata zbędnych kilogramów
Nadwaga czy otyłość to nie tylko nadmiar tłuszczu. Każdy z powyżej opisanych problemów może należeć do jednej z jej przyczyn. Ale jeśli nadal nie jesteś przekonana/y, że kurki czy inne grzyby powinny znaleźć w odchudzającym menu to przytaczam dodatkowo kilka niepodważalnych ich wartości.
Kurki są niskokaloryczne, składają się niemal w 80% procentach z wody. Pozostałe 20% ich masy to białko, węglowodany i tłuszcze. 100 g ( 2 filiżanki ) świeżych kurek to zaledwie 38 kcal . Grzyby te zawierają w sobie niezwykle potrzebny w diecie błonnik, który odrywa istotną rolę w procesie trawienia. Ponadto mają niski indeks glikemiczny – bez trudu mogą je spożywać osoby mające problemy z cukrem.
Kurki i inne grzyby są świetnym zamiennikiem mięsa w diecie odchudzającej ponieważ zawierają białko o wysokiej dostępności i jednocześnie mała ilość tłuszczu. Dlatego też można je beż obawy spożywać w postaci smażonej np. jako kotleciki.
Podsumowanie:
Kurki to niezwykłe bogactwo witamin B1, B2, B3, B5, C, A, D i E oraz niezbędnych dla zdrowia minerałów, takich jak – żelazo, cynk, potas, , miedź, mangan, jod, siarka, wapń i fluor. Składniki te kumulują się głównie w kapeluszach, dlatego nie warto kłopotać się trzonkami grzybów, gdyż tam tychże składników jest znikoma ilość.
To najlepszy naturalny suplement zawierający niemal wszystkie niezbędne witaminy i minerały. Tylko naturalny produkt żywnościowy w spersonalizowanej diecie zapewnia ich pełną biodostępność .
Uwaga: Kurki mają mało kalorii, ale mogą dla niektórych być ciężkostrawne, a zatem tak jak w przypadku wszystkich grzybów, powinny unikać kurek dzieci i osoby starsze.
Jeżeli chodzi o propozycje podania, to kurki stanowią świetny dodatek do makaronów czy risotto. Dużym powodzeniem cieszy się także jajecznica z kurkami.
Co ciekawe kurka nazywana jest „żydowskim grzybem”. A to dlatego, że pieprznika jadalnego z daleka omijają owady, więc mówi się, że jest to grzyb koszerny, dozwolony do spożycia przez ortodoksyjnych Żydów. Osobiście uważam dietę koszerną jako jedną z najzdrowszych.
Jedzmy kurki dla zdrowia bo naprawdę warto!
Odchudzające Kurki po francusku – tutaj znajdziesz przepis
Źródło
https://en.wikipedia.org/wiki/Chanterelle
http://www.first-nature.com/fungi/cantharellus-cibarius.php
Mikroskładniki odżywcze .Tuning metaboliczny-profilaktyka-leczenie. Uwe Gróber