Owies nie tylko dla koni czyli 9 właściwości zdrowotnych produktów z owsa, o których mało kto wie

Od zawsze porzekadła ludowe zawierały  w sobie prawdy oparte na długoletnich obserwacjach. Do dziś mówi się na przykład: „zdrowy jak koń”. Zdrowie koni (jak i innych zwierząt) w dużej mierze zależy od tego, czym zwierzę się żywi. A co koń lubi najbardziej? Otóż – od dawna wszyscy wiedzą, że konie lubią owies. Ale owies jest dobry nie tylko dla koni :-).

Dostępne na rynku produkty z owsa to : kasza owsiana, płatki owsiane, otręby owsiane oraz inne produkty z nich  wytworzone tj ciasteczka  owsiane,  mleko owsiane, śmietanka owsiana i in.
W rankingach najzdrowszego jedzenia  płatki owsiane zawsze mieszczą się w pierwszej dziesiątce.
Średnia miska owsianki zrobiona z 1/2 kubka / 50g owsianki owsianej i wody to tylko 145 kalorii.

Czy wiesz, że płatki owsiane nie muszą zawierać glutenu? Więcej dowiesz się pod koniec artykułu

Jakie wartości odżywcze ma owies?

Owies jest szczególnym rodzajem rośliny zbożowej, prawdziwym wybrykiem natury, gdyż w istotny sposób różni się od innych zbóż. Ma niepowtarzalny skład chemiczny, a kombinacja występujących w nim składników odżywczych stanowi  o jego dużej przydatności w żywieniu zarówno zdrowego, jak i chorego człowieka. Owies zawiera 10 – 20 % więcej białka niż inne zboża, a cechą charakterystyczną białka owsianego jest duża zawartość aminokwasów egzogennych, czyli tych, których organizm nie jest w stanie wytworzyć i musi je czerpać z pożywienia. Aż 80 % białka owsianego stanowi najcenniejsza ze względu na wartości żywieniowe frakcja nazywana globuliną. Globuliny są odpowiedzialne za mechanizmy odpornoś- ciowe oraz wiążą tłuszcze i glukozę. W innych zbożach frakcja ta występuje tylko na poziomie 2-12 %.

W porównaniu do innych zbóż owies także zawiera najwięcej tłuszczu, bo aż 7%. Tłuszcz ten, ze względu na swój skład chemiczny, jest bardzo cenny, gdyż zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), których organizm człowieka nie potrafi samodzielnie wytwarzać.
Ponad to owies zawiera około 10 % mniej skrobi niż inne zboża ,występują w nim natomiast polisacharydy typu beta-glukany i fruktany o charakterze leczniczym.

Dostępne na rynku produkty z owsa to : kasza owsiana, płatki owsiane, otręby owsiane oraz inne produkty z nich  wytworzone tj ciasteczka  owsiane,  mleko owsiane, śmietanka owsiana i in.
W rankingach najzdrowszego jedzenia  płatki owsiane zawsze mieszczą się w pierwszej dziesiątce.
Średnia miska owsianki zrobiona z 1/2 kubka / 50g owsianki owsianej i wody to tylko 145 kalorii.
W całym ziarnie owsianym (w jednym kg ziarna pozbawionego plew porównywalne do kaszy owsianej) znajduje się:
126,0 g białka,
70,0 g tłuszczu,
629,0 g węglowodanów,
28,5 g składników mineralnych w tym: Ca – 796,0 mg, P – 3,42 mg,
witamina B1 – 5,2 mg,
witamina B2 – 1,7 mg,
witamina B6 – 9,6 mg,
witamna E – 32, 0 mg,
witamina K – 0,8 mg,
witamina PP – 23,7 mg.

Po przerobie na płatki owsiane zawiera:
138,0 g białka,
66,0 g tłuszczu,
662,0 g węglowodanów,
17,3 g składników mineralnych w tym: Ca –  660,0 mg, Fe – 36,0 mg, P – 4,07 mg,
Wit. B1 4,0 mg,
witamina B2 – 1,4 mg,
witamina B6 – 7,5 mg,
witamina PP 10,0 mg. 

9 właściwości  zdrowotnych produktów z owsa

Przez ponad dwa tysiące lat ludzie nauczyli się uprawiać i zbierać owies jako źródło pożywienia i lekarstw. W medycynie owsianka była i jest stosowana do leczenia skóry, chorób jelit, problemów nerwowych i dolegliwości kobiecych związanych z macicą.
W niektóre schorzeniach , na przykład dnie moczanowej , owsianka nie powinna być  stosowana w codziennej diecie.
Warto wiedzieć również, że kasza owsiana czy też płatki owsiane  wpływają na poprawę innych  istotnych problemów zdrowotnych.
Poniżej 9 potwierdzonych naukowo korzyści  zdrowotnych owsa,  kaszy i czy płatków owsianych.

1.Obniża poziom  cholesterolu

Ponad 40 badań wykazuje, że jedzenie płatków owsianych może pomóc złagodzić poziom cholesterolu. Według Quaker, potrzeba tylko 3/4 szklanki płatków owsianych każdego dnia, aby zmniejszyć poziom cholesterolu od 8 do 23proc. Błonnik rozpuszczalny w owsie  pomaga zmniejszyć  ilość LDL -„złego” cholesterolu, utrzymując jednocześnie poziom dobrego cholesterolu, potrzebnego organizmowi. To również zasługa beta-glukanu, który pokrywając lepką warstwą układ pokarmowy, opóźnia wchłanianie tłuszczów, jak również wiąże kwasy żółciowe i wspiera wydalanie cholesterolu.

2.Zmniejsza  ryzyko chorób  serca i układu krążenia

W owsie występują  specyficzne fito związki- awentramidy – pochodne  kwasów cynamonowych działające przeciwutleniająco i przeciwzapalnie. Hamują one produkcję cytokin prozapalnych związanych z tworzeniem się  w naczyniach pasm tłuszczowych.

Owies zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), których organizm człowieka nie potrafi samodzielnie wytwarzać. Kwasy te zapobiegają powstawaniu zakrzepów oraz odgrywają dużą rolę w profilaktyce i w leczeniu miażdżycy.

Ponad to owies to bardzo dobre źródło magnezu, który  pomaga  zapobiegać atakom serca i udarom mózgu, ponieważ rozluźnia naczynia krwionośne i obniża ciśnienie krwi
Magnez także , koi nerwy i wzmacnia mięśnie co dodatkowo wpływa na zmniejszenie ryzyka chorób sercowo- naczyniowych .

3.Stymuluje  układ  immunologiczny

Niektóre typy beta-glukanu w owsie wzmacniają funkcję komórek odpornościowych, w tym również komórek, które pochłaniają bakterie, zgodnie z artykułem opublikowanym w „Journal of Nutrition and Metabolism”.
Badanie opublikowane w listopadzie 2010 r. w „Current Opinion in Clinical” dziennika Nutrition and Metabolic Care wykazało, że beta-glukany mogą skutecznie wzmacniać funkcje odpornościowe i zmniejszać podatność na infekcje.

4.Działa prebiotycznie  wspierając   dobrą florę bakteryjną

Bardzo cenną cechą beta-glukanu pochodzącego z owsa są jego właściwości prebiotyczne. ß-glucan jest pożywką dla bakterii probiotycznych, pod wpływem których ulega częściowemu rozpadowi w świetle jelita grubego. W procesie rozpadu powstają kwasy organiczne tj. octowy, butyrylowy (masłowy) oraz propionowy (etanokarboksylowy) mające bardzo istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania jelita grubego. Kwas propionowy ma właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe i pleśniobójcze (używany jest jako spożywczy środek konserwujący E-280), zaś kwas butyrylowy stymuluje układ odpornościowy jelita grubego oraz hamuje rozwój bakterii kancerogennych.

5.Stabilizuje poziom cukru we krwi i zmniejsza ryzyko cukrzycy typu 2

Ze względu na wysoką zawartość błonnika i niski indeks glikemiczny owies jest zalecany dla diabetyków, ponieważ ma on mniejszy wpływ na poziom cukru we krwi niż niektóre inne ziarna i może pomóc w utrzymaniu poziomu glukozy. Dlatego też płatki owsiane są trawione powoli, a zawarty w nich cukier powoli przechodzi do krwi. Dzięki temu nie następuje gwałtowny wyrzut insuliny i cukier przez długi czas utrzymuje się na stałym poziomie. Gdy zjadamy coś o wysokim indeksie glikemicznym (na przykład drożdżówkę) poziom cukru gwałtownie szybuje w górę, wydziela się bardzo dużo insuliny, która jest sygnałem dla organizmu, że pojawiło się pożywienie, które można szybciutko przenieść do komórek i zmagazynować.  W efekcie zostaje zmagazynowany tłuszcz i szybkie uczucie głodu, bo po ostrym insulinowym wyrzucie całe jedzenie zostaje zmagazynowane i poziom cukru we krwi znowu spada i zjadamy następne ciasteczko .

Osobom chorym na cukrzycę szczególnie zaleca się sprawdzenie  etykiet produktów komercyjnych z owsa na dodawane składniki  słodzące i środki aromatyzujące. Najlepiej zamiast kupnych zrobić własną owsiankę na wodzie  i dodać jagody, orzechy i cynamon.

6.Doskonałe źródło błonnika, który chroni przed niektórymi nowotworami

Produkty z owsa powinni  również spożywać ludzie rodzinnie obciążeni zagrożeniem raka; raka żołądka, sutka, a zwłaszcza jelita grubego.  Po pierwsze – dzięki wysokiej zawartości beta glukanu , po drugie – dzięki przeciwutleniającemu działaniu awentramidów. Beta-glukan nie tylko odgrywa rolę w zapobieganiu nowotworom jelita grubego, lecz także jest skuteczny w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelit

Zgodnie z badaiami kwas oleinowy, który  występuje we frakcji tłuszczowej owsa, chroni  także przed nowotworami.

7.Całe ziarna  owsa działają ochronnie w astmie dziecięcej

Badania fińskich dietetyków pokazały, że niemowlęta, którym do diety wprowadza się owies przed ukończeniem szóstego miesiąca życia, znacznie rzadziej chorują na astmę, rzadziej też dręczą je w późniejszym wieku alergiczne nieżyty nosa. Ryzyko zachorowania na astmę spada prawie o dwie trzecie, jeśli dzieci jedzą owsiankę jako pierwszą kaszkę od wczesnego niemowlęctwa.

8. Alternatywa zboża dla chorych na celiakię lub tych unikających glutenu w diecie z innych przyczyn

Białko owsa zawiera kilka razy mniej gliadyny niż inne zboża i dlatego jedynie produkty owsiane, z pośród produktów zbożowych mogą być brane pod uwagę w diecie stosowanej przy zespole chorobowym, zwanym chorobą trzewną lub celiakią.

Płatki owsiane  a zagadnienie glutenu to temat obszerny i nieco skomplikowany. Dość powiedzieć, że osoby które źle reagują na gluten  bezwzględnie powinny unikać niecertyfikowanych płatków owsianych i wybierać te ze specjalnych upraw z oznaczeniem „gluten free”. Owies uprawiany w Polsce jest zanieczyszczony glutenem pochodzącym z innych zbóż. Niektóre osoby źle reagują nawet na płatki owsiane bezglutenowe. Warto obserwować swoje samopoczucie, a w przypadku chorób układu pokarmowego sięgać po ten rodzaj zboża nie częściej niż raz na kilka ( 4-5 ) dni, zamiennie z innymi rodzajami pokarmów. Zboża w takim przypadku powinny być namoczone na noc, a następnie długo gotowane w większej ilości wody. Jak najlepiej  gotować zboża  dowiesz się tutaj

9.Poprawia wydolność fizyczną

Nie przypadkiem sportowe konie dostają na śniadanie owies a  dawniej konie pociągowe tzw wiejskie siwki jadły tylko owies. Pracowały ciężko w polu razem rolnikiem od rana  do świtu. Owsianka zjedzona od 45 minut do godziny przed planowanym treningiem poprawia metabolizm i zwiększa wytrzymałość.

Mam nadzieję, że odnajdziesz dużo przyjemności w jedzeniu owsianki lub innych produktów z owsa  na śniadanie, dzięki którym może być nie tylko pyszne ale i zdrowe. Nie bez znaczenia jest fakt, że często zaspokaja tez apetyt na słodycze. Smacznego:-).

 Przepis na: Dietetyczne ciasteczka owsiane. Bez glutenu, bez jajek, bez mleka i drożdży.

Zawarte tu informacje mają charakter ogólny i nie stanowią porady. Zawsze konsultuj swój stan zdrowia z dietetykiem bądź lekarzem.