Zbędne kilogramy są nierzadko przyczyną niższej samooceny, a nawet problemów w kontaktach z innymi. Współczesny kult szczupłej sylwetki, promowany dodatkowo przez media powoduje sięganie po różne drastyczne środki i sposoby, służące redukcji masy ciała. Osoby z nadwagą lub otyłością stają się dla otoczenia obiektem drwin, są dyskryminowane w różnych obszarach codziennego życia. Takie zachowania wzbudzają lub potęgują u osób z nadmierną masą ciała wstyd, poczucie winy, niskie poczucie własnej wartości, dlatego nieustające odchudzanie się na „własną rękę” to bardzo częste praktyki, by walczyć z niechcianymi kilogramami.
Dlaczego doświadczasz niepowodzeń w odchudzaniu? Niestety, często stosowane strategie nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, co rodzi dodatkowe frustrację, gdyż takie zachowania nieustannie się powtarzają. Terapia osób otyłych jest trudna i często wymaga pomocy wielu specjalistów. Dlatego też warto poznać psychologiczne aspekty tego problemu.
Jakie są psychologiczne przyczyny niepowodzeń w odchudzaniu?
Do głównych psychologicznych przyczyn niepowodzeń w odchudzaniu należą:
- Niedostateczna motywacja
- Brak kontroli łaknienia
- Lęk przed zmianą
1. Dlaczego doświadczasz niepowodzeń w odchudzaniu? Niedostateczna motywacja
Ludzie podejmujący decyzję o zmniejszeniu masy ciała nie zawsze podejmują ją z wewnętrznej chęci zmiany swojego wyglądu. Początkowa determinacja często wynika z podpowiedzi innych ludzi z otoczenia danej osoby.
Mogą to być:
Lekarz prowadzący – dostrzegający szkodliwy wpływ otyłości na stan zdrowia
Rodzina – która dostrzega wpływ otyłości na relacje czy komunikacje
Znajomi – widzący trudności osoby otyłej w kontaktach społecznych
Pracodawca – wymagający dostosowania się do ogólnie przyjętych standardów wizerunku
Motywacja wzbudzona przez osoby z otoczenia początkowo może być wystarczającym bodźcem do podjęcia działań w kierunku zmiany. Jednak na dłuższą metę staje się niestety nie wystarczająca.
Podejmowanie decyzji o zmniejszeniu masy ciała wymaga wzbudzenia wewnętrznej motywacji, uświadomienia sobie, że „chcę schudnąć” – a nie „muszę schudnąć”!
Duże znaczenie w pracy nad zmianą odżywiania ma również realnie postawione cele dotyczące obniżenia masy ciała. Osoby otyłe dość często chcą w szybkim tempie osiągnąć niską wagę, nie biorąc pod uwagę indywidualnych właściwości i zdolności organizmu. Osiągnięcie widocznych rezultatów w krótkim okresie czasu jest trudne, często niebezpieczne dla zdrowia oraz spowodowałoby mało estetyczne zmiany skóry.
Te wyżej wymienione przyczyny powodują, że podejmowane wysiłki staja się demotywujące. To z reguły wpływa na obniżenie lub zanik motywacji do podejmowania dalszych starań w odchudzaniu.
2. Dlaczego doświadczasz niepowodzeń w odchudzaniu?
Brak kontroli łaknienia
W wielu przypadkach osoby otyłe wiążą swoje łaknienie z nałogowym sposobem jedzenia. Jednak w przeciwieństwie do innych nałogów jedzenia nie da się wyeliminować za swojego życia. Trzeba nauczyć się sobie z tym radzić, może być to dość trudne.
Często to co wydaje się być głodem nie ma z nim nic wspólnego. W taki sposób odczuwane mogą być przeżywane i wypierane przez jednostkę emocje. Niezaspokojone potrzeby emocjonalne pacjenci umiejscawiają w okolicy żołądka i mylnie łączą z odczuciem głodu fizjologicznego. Sięgają po jedzenie w momentach napięcia, strachu, stresu czy rozdrażnienia.
Przyczyną takiego zachowania może być:
- Brak wglądu w przeżycia wewnętrzne
- Nawyk rozładowywania napięcia jedzeniem
- Traktowanie jedzenia jako nagrody lub pocieszenia w sytuacjach stresogennych
Do momentów, w których występują trudności w kontroli łaknienia jest podjadanie wieczorne. Zazwyczaj dzieje się tak po ciężkim dniu i staje się nagrodą, sposobem na spędzanie wolnego czasu, nudę.
3. Dlaczego doświadczasz niepowodzeń w odchudzaniu?
Lęk przed zmianą
Jeśli chodzi o zmiany dotyczące schudnięcia to nie ograniczają się one tylko do zmiany wyglądu. Zmiany dotyczą też szerszego kręgu. I mogą przyczynić się do zaburzeń równowagi wewnętrznej i pojawiania się silnego lęku dotyczącego całkowitej zmiany stylu życia.
Niestety w wyniku podejmowanych zmian pojawiać się może poczucie winy związane z poświęceniem sobie znaczącej części uwagi, dotyczy to w szczególności matek, żon, które w naszym społeczeństwie obligowane są do poświęcania czasu swoim dzieciom, rodzinie a nie sobie. Takie poczucie może generować silny lęk o opinie społeczną jak tez wewnętrzne poczucie bycia w porządku ( co inni powiedzą?)
Zmiany muszą odnosić się też do funkcjonowania w towarzystwie. Obawy mogą dotyczyć tego jak w przyszłości będą wyglądały kontakty społeczne, jak jednostka poradzi sobie asertywnie w chwilach przyjęć towarzyskich.
Na pewno znaczącym czynnikiem wzmagającym niepokój wyzwala obawa przed niepowodzeniem przedsięwziętych działań, który dotyczy wewnętrznej potrzeby zmiany, ale odnosi się także do lęku o opinie społeczną. Mimo iż zmiana jest w dużym stopniu pożądana to w rezultacie może generować lęk.
Teraz mam nadzieję, że jesteś bardziej świadoma dlaczego doświadczasz niepowodzeń w odchudzaniu?
Otyłość to problem złożony. W walce z nadmiernymi kilogramami niezbędne staje się kompleksowe podejście do problemu, a więc profesjonalna pomoc psychologiczna czy też psychodietetyczna, połączona z leczeniem dietetycznym i aktywnością fizyczną.